Δευτέρα 31 Αυγούστου 2015

"Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΒΑΝΙΤΩΝ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ"

Το 1532 στόλος του βασιλιά της Ισπανίας Καρόλου του Ε΄, του Πάπα και των Ιπποτών της Μάλτας ήρθε στην Κορώνη και την κυρίευσε με τη βοήθεια των Σουλιμοχωριτών. Οι Τούρκοι πολιόρκησαν την Κορώνη για δύο χρόνια και το 1534 ο Κάρολος ο Ε΄ την εγκατέλειψε παίρνοντας μαζί του όλους τους Αρβανίτες με τις οικογένειές τους. Τους εγκατέστησε στη Μεσσήνη της Σικελίας, στην Καλαβρία και στη Νεάπολη.
Τον Απρίλιο του 1875 όλοι οι κάτοικοι της Μπαντέσσα (Ν. Ιταλία) έκαναν αναφορά και ζήτησαν από την ελληνική κυβέρνηση να τους παραχωρήσει εθνικά κτήματα και να τους επιτρέψει να πραγματοποιήσουν την απόφαση που είχαν πάρει να ξαναγυρίσουν στη γη των προγόνων τους.

Η ελληνική Βουλή με νόμο του 1876 ικανοποίησε το αίτημά τους και τους παραχώρησε ιδιοκτησίες στα Σουλιμοχώρια της Τριφυλίας. Η εγκατάστασή τους είναι άγνωστο αν τελικά πραγματοποιήθηκε ή ματαιώθηκε... Τα αρμπερέσικα ή όπως ονομάζονται στην ίδια τη γλώσσα αρμπερές ή αρμπερίστ μιλιούνται από περίπου 80 χιλιάδες άτομα κυρίως στη Νότια Ιταλία στις περιοχές της Απουλίας,Βασιλικάτας,Καλαβρίας και Μολίσε και Σικελίας.Συγγενεύουν με την τόσκικη διάλεκτο της αλβανικής και φυσικά με τα αρβανίτικα της Ελλάδας απ'όπου και προήλθαν.Μιλιούνται μιλούνται από τους Αρμπερές,μια ομάδα αλφανοφώνων μειονοτήτων/πληθυσμών στην Ιταλία. Τα Αρμπερές προέρχονται τα αρβανίτικα της Ελλάδας μαζί με τα οποία κατατάσσονται σε μια ευρύτερη ομάδα συγγενική με τα τόσκικα,την αλβανική διάλεκτο της νότιας Αλβανίας και μιλιούνται στη νότια Ιταλία στις περιοχές της Καλαβρίας, Μολίσε, Πούλια, Βασιλικάτα, Καμπάνια,Αμπρούτσι και Σικελίας.Όλες οι διάλεκτοι είναι στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους αλλά δεν είναι τελείως αλληλοκατανοητές. Τα αρμπερές διατηρούν πολλούς αρχαïσμούς των μεσαιωνικών αλβανικών από την εποχή πριν την οθωμανική εισβολή στην Αλβανία το 15ο αιώνα.Επίσης διατηρούν μερικά στοιχεία από τα ελληνικά,συμπεριλαμβανομένου και του λεξιλογίου και της προφοράς.Έχουν διατηρήσει και μερικά συντηρητικά στοιχεία που χάθηκαν στα σύγχρονα τόσκικα αλβανικά.Για παράδειγμα έχουν διατηρήσει κάποια συμπλέγματα αρχικών συμφώνων που έχουν απλοποιηθεί στα σύγχρονα επίσημα αλβανικά (cf. αρμπερίστ gluhë /ˈɡluxə/ ('γλώσσα').Ακούγονται πιο αρχαïκό από τα επίσημα αλβανικά ,αλλά είναι αρκετά κοντά ώστε γράφονται με το ίδιο αλβανικό αλφάβητο όπως τα επίσημα αλβανικά .Τα αρμπερές ονομάζονταν ευρέως 'Albanese' (‘αλβανικά’ στα ιταλικά) στην Ιταλία μέχρι το 1900.Μέχρι πρόσφατα,οι ομιλητές των αρμπερές είχαν ακαθόριστες ιδέες για το πόσο σχετίζονταν ή δεν σχετίζονταν η γλώσσα τους με τα αλβανικά.Μέχρι το 1980 τα αρμπερές ήταν μια αποκλειστικά προφορική γλώσσα,εκτός από τη γραπτή της μορφή που χρησιμοποιούνταν στην ιταλοαλβανική εκκλησία και οι Αρμπερές δεν είχαν καμιά εξοικείωση με την επίσημη αλβανική που χρησιμοποιούνταν στην Αλβανία,αφού δεν χρησιμοποιούσαν αυτή τη μορφή στη γραφή ή στα ΜΜΕ.Οι διαφορές και ομοιότητες έγιναν για πρώτη φορά γνωστές,όταν ένας μεγάλος αριθμός μεταναστών άρχισε να μπαίνει στην Ιταλία το 1990 και ήρθε σε επαφή με τις ντόπιες κοινότητες των Αρμπερές.Υπάρχουν ανάμεικτα συναισθήματα για τους μεταναστες ‘’ Αλβανούς’’. Από το 1980,έχουν οργανωθεί/γίνει κάποιες προσπάθειες για τη διατήρηση της πολιτισμικής και γλωσσολογικής κληρονομιάς της γλώσσας.Τα αρμπερές βρίσκονται σε αργή φθίνουσα πορεία τις τελευταίες δεκαετίες,αλλά τώρα βρίσκονται σε φάση αναγέννησης σε πολλά χωριά της Ιταλίας.



Moj e bukura Moré-O mia bella Morea - Aχ όμορφε μου Μοριά-Oh My beautiful Morea
çë kur të lashë-come ti ho lasciato - απο τότε που σε αφησα-since I left you,
më nuk të pashë-più non ti vidi! - δεν σε ξανάδα πιά- I 've never seen you again
Atje kam u zotin tëtën-Ivi ho lasciato il signor padre - Εκεί έχω τον πατέρα μου-There I have my father
atje kam u zonjën mëmën-ivi ho lasciato la signora madre - Εκεί έχω την μητέρα μου-There my lady-mother
Atje kam edhe tim vëlla-anche il mio fratello - Και τον αδερφό μου---My brother also
gjithë mbuluar bë nën dhe- tutti sepolti sotto la terra - Όλους στη γη θαμμένους-all buried below the earth
Moj e bukura Moré-O mio bello Peloponneso - Αχ όμορφη μου Πελοπόννησος-Oh My beautiful Peloponnese


Πηγή:
http://gym-doriou.mes.sch.gr/hist/1821/Soulima.html
http://www.glossesweb.com/2010/10/blog-post_2168.html
http://ergotelina.blogspot.gr/2007/04/moj-e-bukura-mor-mia-bella-mora.html